despinoza.nl

In het Christelijk Opinieweekblad Tertio besteed Herman de Dijn aandacht aan Spinoza’s inleiding tot de filosofie. Ethiek als verhuiskunde van Theo Zweerman.

In de Washington Post schrijft Michael Dirda een recensie van het boek van Rebecca Goldstein, Betraying Spinoza. Bij de recensie is curieus genoeg de afbeelding van Wulfhagen geplaatst die niet Spinoza voorstelt.

In 1996 bracht Wim Klever zijn levenswerk uit, genaamd "Ethicom Spinoza's Ethica vertolkt in tekst en commentaar". Na lang wachten is dit boek in een nieuwe druk verschenen bij uitgeverij Eburon. Een introductie.

De God van Spinoza is een heel bijzondere. Want die god schrijf je met een kleine 'g', niet met een grote. Spinoza was dan ook een criticus van religie. Een late navolger van Spinoza is Richard Dawkins. Die heeft zojuist een boek uitgebracht in zijn eigen, niet aflatende strijd tegen religie. Het boek draagt de titel 'The God Delusion', oftewel 'De God-illusie'. Een moderne bijbelkritiek, besproken door Rob van den Berg.

Na Spinoza's overlijden in 1677 werd door notaris Willem van den Hove een lijst opgemaakt van de boeken die in zijn bezit waren. In de bibliotheek bevond zich een groot aantal werken van klassieke auteurs. Een aanzienlijk deel daarvan wordt in het boek "Spinoza Classicus" van Wim Klever behandeld.

De Verlichting, een van de ingrijpendste veranderingen in het Europese denken, begon niet in Frankrijk of Engeland, maar in de Nederlanden. Tot die conclusie komt de Engelse historicus Jonathan Israel in zijn boek Radicale Verlichting. Hoe radicale Nederlandse denkers het gezicht van onze cultuur voorgoed veranderden , waarvan de vertaling sinds deze week in de boekhandel ligt. Uit het Friesch Dagblad.

'De tijd is rijp om trots terug te kunnen blikken op de 'wedergeboorte' van de Nederlandse filosofie aan het eind van de vorige eeuw', zo schreef de Rotterdamse wijsgerig historicus Siebe Thissen. In 2000 promoveerde hij met zijn proefschrift: 'De spinozisten, wijsgerige beweging in Nederland 1805-1907.' Een recensie, door drs. Ida Lamers-Versteeg, vanaf Ibizweb.nl  

Bloemlezingen zijn een beproefd middel om een nieuw publiek kennis te laten maken met het werk van dichters en denkers. Hans Dijkhuis bespreekt De uitgelezen Spinoza van Herman de Dijn. Uit Trouw, 8 april 2000.

'Behoefte aan zelf-verheldering', noemt Rinse Reeling Brouwer als motief om een studie te schrijven over de zeventiende-eeuwse filosoof Spinoza. Zijn boek wordt besproken door Jan Greven . Uit Trouw, 2 maart 1999.

In 1665, een jaar na het uitbreken van de Tweede Engelse oorlog, schrijft Benedictus de Spinoza aan zijn Britse vriend Henry Oldenburg dat 'deze woelingen' hem geen aanleiding geven 'tot lachen noch ook tot tranen, zij sporen mij veeleer aan om te filosoferen en de menselijke natuur te observeren. Want ik geloof dat ik niet het recht heb met de natuur te spotten en nog veel minder over haar te klagen, wanneer ik bedenk dat de mensen en al het andere slechts een deel zijn van de natuur'.

In de zeventiende eeuw had de joodse Nederlander Jacob Jehuda León in zijn huis een groot model opgesteld van de tempel van Salomon. Het bouwsel was beroemd tot in het buitenland en voor de talrijke bezoekers had León een toelichting geschreven die in diverse talen verschenen was. Een exemplaar van de Latijnse versie bevond zich - mèt opdracht - in de bibliotheek van Michael de Spinoza, de vader van de latere filosoof Baruch of Benedictus, de grootste wijsgeer die Nederland ooit heeft gekend.

Venijnig, zo laat Wim Klevers laatste boek zich omschrijven. In “Met oude Grieken, Van den Enden en Spinoza naar echte directe democratie” geeft hij concrete en precieze voorstellen voor de ontwikkeling van een politiek bestel, dat de problemen van het huidige op kan lossen. Een recensie, of eerder: samenvatting.

The Cambridge Companion to Spinoza is a collection of essays by prominent scholars about the major facets of the philosopher's works. It contains description and analysis of the major features of Spinoza's philosophy, as well as details about his life and the intellectual and religious climate in which he lived and worked. With certain exceptions, as I note below, the essays are well written, informative and will, as the jacket claims, be of interest both to nonspecialists and to more advanced readers.

De auteurs van het Oude Testament waren profeten noch bevlogen charismatici, maar ambachtslieden, schrijvers van beroep. Karel van der Toorn ontnuchtert een romantische visie op bijbelschrijvers. Door Cokky van Limpt, uit Trouw.

Niet de gematigde Voltaire, maar radicale denkers domineerden de Verlichting. Het was een Nederlands-Franse beweging van atheïsten en materialisten, schrijft Jonathan Israel in het tweede deel van zijn grote overzichtswerk. Een revolutionaire conclusie, vindt Marinus de Baar. Wie nog iets over de Verlichting denkt te kunnen melden, kan niet om Israel heen. Uit dagblad Trouw.

De vertaling van Ethica door Henri Krop wordt in 2003 door Michaël Zeeman in de Volkskrant gerecenseerd.

Het was meneer Spinoza aan de Paviljoensgracht te Den Haag die de mensheid de weg van het atheïsme liet zien. Een huivering ging door Europa. Ook door de Duitse denker Leibniz, die snel verdedigingswerken opwierp. Een halve eeuw later stak Voltaire de draak met beiden, Spinoza en Leibniz. Marinus de Baar bespreekt twee boeken over geloof en ongeloof in Barok en Verlichting. Uit Trouw.

Het boek 'De spinozisten-Wijsgerige beweging in Nederland' van Siebe Thissen wordt besproken door Hans Dijkhuis. Uit Trouw, 2 september 2000.

Door Gert J. Peelen wordt in de Volkskrant twee boeken besproken. 'Spinoza - Een leven volgens de rede' van Margaret Gullan-Whur en 'Spinoza' door Steven Nadler. Het eerste boek staat bekend om de suggestie dat Spinoza homofiele gevoelens had. Evenwel kan dat ook een erotische fantasie zijn van de schrijfster.

Ook uit 1997 een recensie uit de Volkskrant door Karin Veraart. Ze bespreekt een tentoonstelling in Arti et Amicitiae te Amsterdam, in combinatie met de vertaling van Akkerman van Spinoza's Theologisch-politiek traktaat. Aan het woord komen Wiep van Bunge, Wim Klever, Ronald van Tienhoven en Angela Roothaan.

Bladerend door wat oude Volkskranten kwam er een recensie tevoorschijn van Michael Zeeman over Fokke Akkerman's vertaling van Spinoza's Tractatus theologico-politicus. In de recensie wordt ook  'The God of Spinoza' van Richard Mason en 'Mannen rond Spinoza' van Wim Klever besproken.

"Hoe moet je denken? Hoe kun je zeker zijn van conclusies? Spinoza brak zich het hoofd over deze vragen en kwam er niet helemaal uit. Maar daar denken de vertalers van zijn jeugdwerk weer anders over." In NRC publiceerd Brandt Corstius een recensie van Theo Verbeeks „Spinoza: Verhandeling over de verbetering van het verstand.”

„De paus kan beweren dat God zich van de wereld heeft afgekeerd, maar dat gaat niet, want God is de wereld. Dat heeft Spinoza in zijn `Ethica', nu opnieuw vertaald, haarfijn aangetoond. Het boek sloeg in als een meteoor.” In NRC recenseert Brandt Corstius de Ethica vertaling van Henri Krop en vergelijkt die met de vertaling van Gorter.

In Amerika geldt Leo Strauss als een van de grote inspirators achter de opleving van het neoconservatisme onder George Bush. Dat is niet terecht. Maar actueel is deze Joods-Amerikaanse denker zeker. Met Marc Janssens.

In de late 17de eeuw kreeg Nederland de bijnaam 'libertorum Africa', het Afrika oftewel het oerwoud der vrijdenkers. In het buitenland groeide de overtuiging dat deïstische en radicale denkbeelden hier even vrijelijk verhandeld werden als Alkmaarse kaas en Leids laken. De aarts-atheïst waar alle verderf en vuiligheid op teruggevoerd kon worden was natuurlijk Baruch de Spinoza. Door Marinus de Baar, uit Trouw.

Een aantal weken geleden, op 10 augustus, publiceerde Michiel Leezenberg een recensie op twee van Jonathan Israels werken. Die recensie was op zijn zachtst gezegd opvallend, zowel wat betreft toon als inhoud. Een reactie kon dan ook niet uitblijven. Wim Klever, specialist in Spinoza-studies, corrigeert Leezenberg op diverse punten en vraagt zich af of Leezenberg niet te hoog in het zadel zit. Op despinoza.nl zijn volledige kritiek, die vandaag in verkorte vorm verschijnt in NRC.

De schrijver en filosoof Michiel Leezenberg is voornamelijk bekend vanwege zijn werken over de islam. In NRC Handelsblad van 10 augustus recenseert hij de laatste boeken van Jonathan Israel. Want Israel heeft dan wel een snaar geraakt met zijn studies over de Verlichting, maar gaat onder zijn machtige eruditie ook een overtuigende historische visie schuil?

Eind vorige jaar verscheen van de hand van de Rotterdamse Spinoza-kenner Wim Klever Met oude Grieken, Van den Enden en Spinoza naar echte directe democratie. Dit boekje werd hier al eens eerder besproken. De rotterdamse filosoof Henri Krop recenseert in de laatste Filosofie.

In maart 2006 kreeg ik van Jan Knol het manuscript van zijn nieuwe boek toegestuurd, met de titel „Spinoza uit zijn gelijkenissen & voorbeelden”. Knol heeft zich met het boek de taak gesteld om een nieuwe oriëntering te bieden aan mensen voor wie het traditionele geloof is weggevallen of nooit een rol heeft gespeeld. Een fascinerende ontdekkingstocht volgt, waarin Knol middels citaten uit Spinoza's werk en zijn kennis van de bijbel een link legt tussen twee kinderen van het Joodse volk: Spinoza en Jezus.

In april 1655 raakte de toen drieëntwintigjarige Bento (Benedictus) de Spinoza in ernstig conflict met een zekere Anthonij Alveres, die hem het niet onaanzienlijke bedrag van f. 500,- verschuldigd was. Uiteindelijk liet de jeugdige koopman van joods-Portugese afkomst de schuldenaar arresteren en naar café 'De vier Hollanders' aan de Nes opbrengen, om er de betaling alsnog af te dwingen.

Sommige uitspraken van Spinoza zijn duister en voor velerlei uitleg vatbaar. Zo de uitspraak dat de menselijke geest de 'voorstelling' van het menselijk lichaam is. De Amerikaanse neuroloog-filosoof Antonio Damasio doet in zijn nieuwe boek 'Het gelijk van Spinoza' een poging tot verklaring, met behulp van de bevindingen van de neurobiologie. Filosofen zijn al zo vaak voorloper geweest van de wetenschap, waarom niet in dit geval? Door Hans Dijkhuis, uit Trouw.