Nanne Bloksma, Ton de Kok en Miriam van Reijen stellen dat het een grof schandaal is dat Spinoza buiten het eindexamen filosofie voor het vwo is gehouden (Opiniepagina, 5 april). Ze vergissen zich. Ze maken namelijk geen onderscheid tussen het schoolexamen en centraal eindexamen. De secretaris van de Bcfvo reageert op de aantijgingen.
Wat betreft het centraal examen wordt er om de drie jaar een speciaal onderwerp ontwikkeld. In het geval van vwo is dat de komende drie jaar het thema Rede en religie. Het is juist dat Spinoza daarin geen plaats gekregen heeft - net als zoveel andere filosofen. Een examenthema moet nu eenmaal op een overzichtelijke manier zijn uitgewerkt. Dat is een keuze geweest binnen de begeleidingscommissie filosofie.
Maar er is meer dan het centraal examen. Verreweg de meeste tijd (80 procent) besteden docenten aan het schoolexamen. In dit schoolexamen (havo en vwo) komt Spinoza aan de orde bij het domein wijsgerige antropologie. Zo moeten leerlingen de opvatting kunnen uitleggen dat emoties rationeel van aard zijn. Of de monistische opvatting toelichten over de betrekkelijke eenheid van lichaam en geest. In drie gangbare lesmethoden wordt aan de hand van deze eindtermen ingegaan op het substantiebegrip van Spinoza. Spinoza komt dus wel degelijk aan bod: in het examenprogramma, de lesmethoden en de lessen.
Ik kan me voorstellen dat fans van Spinoza het teleurstellend vinden dat hij niet óók wordt behandeld bij het examenthema rede en religie. Maar merkwaardig vind ik dan wel dat deze protesten niet voorkwamen bij voorgaande examenthemas als demarcatie in de wetenschappen of individu en moraal.
De auteurs suggereren dat de begeleidingscommissie deel lijkt uit te maken van een complot waarbij het religieus klimaat aan het opwarmen is, en het goed voorstelbaar is dat een Spinoza daarin wordt kaltgestelt . Als jarenlang secretaris van de commissie kan ik hen geruststellen. De commissie bestaat uit een gemêleerd gezelschap van weldenkende mensen. Spinoza is binnen de commissie zeker geen persona non grata.
Dirk Oosthoek
Comments (2)
Ik heb een paar vragen over Benedictus de Spinoza:
1. Wat was het de vraag van benedictus de spinoza.
2. Wat was het antwoord op de vraag en hoe werd dit beargumenteerd.
3. Waarom is deze filosoof bijzonder voor zijn tijd.
4. Andere bijzonderheden over deze figuur.
Groetjes L.
Door L | 24 maart 2011 11:23
1. er was geen vraag
2. er was geen antwoord
3. een filosoof is nooit bijzonder voor zijn tijd
4. een filosoof is nooit bijzonder
5. hij is slechts een figuur van het spreken
Door h | 6 september 2011 22:49