minder oorzaken wordt teruggebragt. Bewijs. Een hartstogt is slechts inzooverre kwaad of schadelijk, als de geest daardoor verhinderd wordt, om te kunnen denken (volgens stell. 26 en 27 deel 4). Die hartstogt derhalve, waardoor de geest wordt bepaald, om meer voorwerpen te gelijk te beschouwen, is minder nadeelig, dan een andere even groote hartstogt, die den geest alleen door de kracht van één of meer voorwerpen alzoo in beschouwing vasthoudt, dat hij over andere niet kan denken; wat het eerste was. Daar verder de wezenheid van den geest, dat is (volgens stell. 7 deel 3) zijn vermogen, alleen in het denken bestaat (volgens stell. 11 deel 3); zoo lijdt de geest door eenen hartstogt, waardoor hij bepaald wordt, om meer dingen te beschouwen, minder, dan door eenen anderen even grooten hartstogt, die den geest bij het beschouwen van één of minder voorwerpen bezig houdt; wat het tweede was. Verder is deze hartstogt (volgens stell. 48 deel 3), naarmate hij op meer uitwendige oorzaken betrekking heeft, ook jegens elke geringer; w.t.b.w. Stelling.X. Zoolang als wij niet aangetast worden door hartstogten, welke met onze natuur niet in strijd zijn, hebben wij de magt om de aandoeningen des ligchaams volgens de volgorde des verstands te schikken en aaneen te schakelen. aantal woorden: 207 |
|