426

is echter de kleinmoedige zeer na verwant aan den trotschen. Zie aanm. stell. 57. deel. 4.

Hoofdst. XXIII. Daarenboven bevordert de schaamte de eendracht alleen in die dingen, die niet kunnen verborgen worden. Daar verder de schaamte zelve eene soort van droefheid is, heeft zij met het gebruik der rede niets te maken.

Hoofdst. XXIV. De overige hartstogten van droefheid, die op menschen gerigt zijn, staan regelregt tegen de regtvaardigheid, de billijkheid, de edelaardigheid, de vroomheid, en de godsdienst over, en al schijnt de verontwaardiging eene vertooning van billijkheid te maken toch leeft men daar zonder wet, waar ieder over de daden van anderen mag oordelen, en zijn regt of dat van anderen handhaven.

Hoofdst. XXV. De beleefdheid, dat is de begeerte om aan de menschen te behagen, die door de rede bepaald wordt, wordt (gelijk wij in aanm. stell. XXXVII deel 4 gezegd hebben) tot de vroomheid gerekend. Doch indien zij uit hartstogt ontstaat, dan is zij eerzucht of begeerte, waardoor de menschen onder eenen valschen schijn van vroomheid meestal tweedragt en oproeren veroorzaken. Want die de overigen door raad of daad verlangt te helpen, om gezamelijk het hoogste goed >>


aantal woorden: 194