388

ellendig of magteloos.

Bewijs. Het eerste gedeelte hiervan wordt evenzoo bewezen als de vorige stelling. Het tweede blijkt uit de enkele bepaling dezer hartstogt (zie bep. 27 der hartst.). Want eerst laat hij zich door slechte begeerte, vervolgens door droefheid overwinnen.

Aanmerking. Omdat de menschen zelden volgens het voorschrift der rede leven, daarom brengen deze twee hartstogten, namelijk nederigheid en berouw, en daarenboven hoop en vrees, meer nut dan nadeel aan; en wanneer er dus moet gezondigd worden, dan zondige men liefst aan deze zijde. Want indien menschen die zichzelven niet kunnen beheerschen, allen even trotsch waren, dan zouden zij zich over niets schamen, en niets vreezen, dat hen eenigzins kon bijeenhouden en verbinden. Het gemeen maakt bevreesd wanneer het zelf niet vreest. Daarom is het geen wonder, dat de propheten, die niet voor het welzijn van weinigen maar van allen zorgden, de nederigheid, het berouw en den eerbied zoozeer geprezen hebben. En inderdaad kunnen zij, die aan deze hartstogten onderhevig zijn, veel gemakkelijker dan anderen er toe gebragt worden, om eindelijk volgens de leiding der rede te leven, dat is, om vrij te zijn en het leven der zaligen te genieten.


aantal woorden: 192