|
op zichzelf kwaad en nutteloos. Bijstelling. Hieruit volgt, dat iemand die volgens het voorschrift der rede leeft, zooveel mogelijk zoekt te maken, dat hij door medelijden niet wordt aangedaan. Aanmerking. Die goed weet, dat alles uit de noodzakelijkheid der goddelijke natuur volgt en volgens de eeuwige wetten en regels der natuur gebeurt, zal zeker niets vinden, dat haat, gelach of verachting verdient, en met niemand medelijden hebben; maar voorzooveel de menschelijke magt zulks medebrengt trachten goed te doen, gelijk men zegt, en zich te verblijden. Hierbij komt, dat hij, die gemakkelijk door den hartstogt van het medelijden getroffen wordt en door het lied of de tranen van anderen wordt bewogen, dikwijls iets doet, waarover hij naderhand berouw heeft, zoowel omdat wij door hartstogt niets doen, hetwelk wij zeker weten dat goed is, als omdat wij ligtelijk door valsche tranen bewogen worden. En hier spreek ik opzettelijk van iemand, die volgens de leiding der rede leeft. Want die noch door de rede, noch door medelijden bewogen wordt, om anderen te helpen, wordt met regt onmenschelijk genoemd; want (volgens stell. 27 deel 3) schijnt hij niet op een mensch te >> aantal woorden: 189 |