|
ningen van droefheid tot den geest terug gebragt worden, voorzoover hij handelt, maar alleen aandoeningen van blijdschap en begeerte, die (volgens de vor. stell.) in zoo verre ook tot den geest terug gebragt worden; w.t.b.w. Aanmerking. Alle handelingen die volgen uit hartstogten, welke tot den geest terug gebragt worden, voor zoover hij begrijpt, breng ik terug tot den moed, dien ik in manhaftigheid en edelmoedigheid onderscheid. Want onder manhaftigheid versta ik de begeerte, waardoor ieder zijn bestaan volgens het voorschrift der rede alleen poogt te bewaren. Onder edelmoedigheid daarentegen versta ik de begeerte, waardoor ieder alleen volgens het voorschrift der rede de overige menschen poogt te helpen en met zich door vriendschap te verbinden. Die handelingen derhalve, welke alleen het nut van den handelenden bedoelen, breng ik tot de manhaftigheid, en die, welke ook het nut van eenen andere bedoelen, tot de edelmoedigheid terug. Ingetogenheid derhalve, matigheid, tegenwoordigheid van geest in gevaren enz. zijn soorten van manhaftigheid; zedigheid daarentegen, goedertierenheid enz. zijn soorten van edelmoedigheid. Hiermede meen ik de voornaamste hartstogten en weifelingen van den geest, welke uit de zamenstelling der drie oorspron- >> aantal woorden: 188 |