171

het welsprekendst of scherpzinnigst weet te berispen, wordt als't ware voor goddelijk gehouden. Er zijn echter zeer voortreffelijke mannen geweest (aan wier arbeid en vlijt wij bekennen veel verpligting te hebben), die over de goede wijze van leven veel voortreffelijks geschreven en raadgevingen vol wijsheid aan de stervelingen gegeven hebben; maar de natuur en de krachten der hartstogten, en wat de geest daartegen vermag om ze te besturen, heeft, voorzoover ik weet, niemand bepaald. Ik weet wel, dat de beroemde Cartesius, ofschoon hij ook geloofde, dat de geest over zijne daden eene volstrekte magt heeft, evenwel zich er op heeft toegelegd, om de menschelijke hartstogten uit hunne eerste oorzaken te verklaren, en tevens den weg aan te wijzen, waarlangs de geest eene volstrekte heerschappij over zijne hartstogten kan bekomen; maar, mijns inziens althans, heeft hij niets aangetoond dan de scherpzinnigheid van zijn groot vernuft, gelijk ik ter zijner plaatse zal bewijzen. Want ik wil tot hen terugkeren, die de aandoeningen en daden der menschen liever willen verfoeijen of uitlagchen dan ver- >>


aantal woorden: 173